Нэһилиэнньэҕэ кутталы суоһаппаттарын, уулуссаҕа көрүүтэ-харайыыта суох бэйдиэ сылдьар кыыллар ахсааннарын аҕыйатар туһуттан, көрөр-харайар сыаллаах, тутар үлэ куруутун ыытылла турар.
Ол эрэн, бу үлэ көдьүүстээх түмүгэ дьиэ кыылын иитэ ылбыт дьон эппиэтинэстээхтик сыһыаннаһыыларыттан тутулуктаах. Бэйдиэ сылдьар кыыллар ахсааннара дьиэ ыта уулуссаҕа босхо сылдьарыттан уонна кинилэр төрүөхтэрэ наадата суох буолан быраҕыллалларыттан элбии турар. Хас биирдии бас билээччи иитэ ылбыт кыылыгар эппиэтинэстээхтик сыһыаннастаҕына эрэ бэйдиэ сылдьар ыт, куоска ахсааннара кыччыаҕа.
Убаастабыллах биир дойдулаахтарым, дьиэ кыылын иитээччилэр, эһиэхэ өссө төгүл санатабыт:
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыытылыстыбата 2014 сыл атырдьах ыйын 1 күнүгэр 237 №-дээх «Саха сиригэр дьиэ кыылын иитии быраабылата» диэн уурааҕын тутуһаргыт булгуччулаах:
— Иитэр ыккытын көҥүл бэйдиэ ыытаргыт көҥүллэммэт;
— Ыты анаммыт эрэ сирдэргэ күүлэйдэтэргит көҥүллэнэр;
— Ыккыт кэнниттэн хойуутун хомуйаргыт ирдэнэр;
— Ыккыт моойторугар аадырыскытын, сибээскэ тахсар төлөпүөҥҥүт нүөмэрин суруйуохтааххыт (сүтэр түгэнигэр түргэнник тиксэриллэрин туһугар);
— Тулалыыр дьоҥҥо, тыа хаһаайыстыбатын кыылларыгар кутталы үөскэппэт туһуттан намордниктаах (томторуктаах) уонна анал быалаах илдьэ сылдьыахтааххыт;
— Сыл аайы ыытыллар булгуччулаах быһыылары (вакцинациялары) дьиэ кыыллара бириэмэтигэр уонна толору ылаллара ирдэнэр;
— Араас өлөрөр ньыманы туттан, сүүһүрдэн (дьааттаан) кыылы өлөрүү сокуонунан бобуллар.
Дьиэҕит кыылын уонна кини оҕолорун иитииттэн аккаастанан уулуссаҕа, араас миэстэлэргэ быраҕаргыт сиэрэ суох быһыы-майгы буолар!
Стерилизация, кастрация (аттааһын) оҥотторор туһунан олохтоох ветеринарнай участоктартан ыйыталаһын – бары бииргэ хаһаайына суох ыт, куоска суох буоларыгар тэҥҥэ үлэлиэххэйин.
Бу быраабыланы кэһии түмүгэр ыттаах хаһаайын Саха Өрөспүүбүлүкэтин административнай быраабы кэһии кодексын 5.4 ыстатыйатын 1 чааһынан сэрэтии биитэр 1000-1500 солкуобайга дылы ыстырааптанар миэрэҕэ тардыллар, иккистээн түбэһиитигэр ыйыллыбыт ыстатыйа 2 чааһынан ыстараап 3000-5000 дылы үрдүүр.
Тыынар тыыннаахха амарах, аһыныгас буолууну үүнэр көлүөнэбитигэр тириэрдиэххэ, бэйэ холобурунан иитиэххэ диэн ыҥырабын.
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Ветеринарияҕа Департаменын Тааттатааҕы салаата.
Алексей Постников
Комментарии
«Таатта» хаһыат сайтыттан, 2023 с. муус устар 13 к.: https://таатта.рф/article/94909