Ил Түмэн отут ахсыс (уочараттаах) пленарнай мунньаҕар “Тыа хаһаайыстыбатыгар аналлаах сир эргиирин туһунан” федеральнай сокуон 10-с ыстатыйатыгар уонна РФ Сирин кодексын 39.10 ыстатыйатыгар уларытыылары киллэрии туһунан” бырайыагы Госдумаҕа киллэриигэ Ил Түмэн сокуоҥҥа көҕүлээһинин туһунан” уурааҕы таһаарда.
Көннөрүүгэ этиллэринэн, тыа хаһаайыстыбатыгар аналлаах сир иһинэн хаттаан үллэриллэр сир пуондата тэриллиэхтээх. Бу пуонда РФ Сирин кодексын 80-с ыстатыйатын 1-кы пуунугар сөп түбэһиннэрэн, тыа хаһаайыстыбатын үлэтигэр анаан бааһынай (пиэримэр) хаһаайыстыбалар кэҥииллэрин, салгыы сайдалларын уонна кэтэх хаһаайыстыбалаах дьон сүөһү ииттэллэрин, оттуулларын, сүөһүлэрин мэччитэллэрин, үүнээйи олордоллорун хааччыйар туһуттан сири хаттаан үллэрэр сыаллаах тэриллэр. Ону тэҥэ Сир кодексын 80-с ыстатыйатын 3-с пууна хаттаан үллэриллэр сир пуондатын туһаныы РФ сокуоннарынан уонна атын нуорма-быраап аакталарынан олохтоммут бэрээдэгинэн Сир кодексын 78-с ыстатыйатыгар сөп түбэһиннэрэн ыытылларын көрөр.
Ил Түмэн сир сыһыаннаһыытыгар, айылҕа баайыгар уонна экологияҕа сис кэмитиэтин бэрэссэдээтэлэ Сахамин Афанасьевтан, тыа сирин олохтоохторугар судургутук быһааран биэрэригэр көрдөспүппэр, маннык эттэ:
– Сокуон барылын биһиги кэмитиэппит өрөспүүбүлүкэбит бырабыыталыстыбатын кытта көҕүлээн киллэрбитин Ил Түмэн дьокутааттара иллэрээ күн пленарнай мунньахха ылыннылар. Биһиги тоҕо бу боппуруоһу көтөхтүбүт? Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр баар сиртэн тыа хаһаайыстыбатыгар туһаныллар сир 6 эрэ бырыһыаны ылар. Биллэрин курдук, сопхуостар эстибиттэригэр тыа хаһаайыстыбатын сирин сүөһүлээх-сылгылаах дьоҥҥо маассабайдык үллэрбиттэрэ. Сорохтор ол сирдэрин уонунан сыл туһамматтар эрээри, тутан сытыараллар. Оттон хас нэһилиэк аайы саҥа тэринэр эбэтэр кэҥиэхтэрин баҕарар бааһынайдарга сир тиийбэт. Билигин өрөспүүбүлүкэҕэ тыа хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарыытын өйөөһүҥҥэ утумнаах, кэлим үлэ ыытылла турар кэмигэр үлэлиир дьүккүөрдээх дьону өйүүр уонна сир көдьүүстээхтик туһанылларын ситиһэр инниттэн сири саҥалыы эбэтэр хаттаан үллэрии пуондатын тэрийдэхпитинэ эрэ балаһыанньаттан тахсар кыах баар. Пуонда сирэ атыыламмат, ылан баран атын дьоҥҥо атыыланыа суохтаах, бааһынай уонна кэтэх хаһаайыстыбалаахтар оҕуруотунан, сүөһү-сылгы иитиитинэн, о.д.а. тыа хаһаайыстыбатын үлэтинэн дьарыктаналларыгар хас эрэ сылга болдьохтоон түүлээһиҥҥэ бэриллэр буолуо. Тустаах федеральнай сокуоннарга уларытыы киллэрэр барылбытын Госдумаҕа ыыттыбыт. Бука, күһүҥҥү сиэссийэҕэ көрүллэр буолуохтаах. Биһиги барылбыт ылыллан, сокуон күүһүгэр киирдэҕинэ – дойду атын даҕаны эрэгийиэннэригэр тыа хаһаайыстыбатын харгыһын суох оҥорорго дьоһуннаах хамсааһын тахсыаҕар бүк эрэнэбин.
«Улус Медия» сайтыттан: https://ulus.media/article/61129