Сылгыны үөрдээн иитиигэ идэтийэр тэрээһиннээх хаһаайыстыбаларга биэ төбөтүгэр бэриллэр 1,5 тыһыынча солкуобай кээмэйдээх субсидия быйыл икки төгүл үрдэтиллэн, 3 тыһыынча солкуобай буолбута. Аны кэлэр сыллааҕы бүддьүөккэ 132,5 мөл. солкуобайы эбии булан, көмө харчыны 5-тии тыһыынча солкуобай оҥорорго Ил Дархан бырабыыталыстыбаҕа сорудах биэрдэ.

Хаҥалас улууһун Улахан Ааныгар олохтоох “Бөртө” сылгы собуота” ХЭУо өрөспүүбүлүкэҕэ үүтү уонна эти оҥорууга идэтийбит биир бөдөҥ уонна холобурга сылдьар үлэлээх хаһаайыстыбанан биллэр. Ынах сүөһү холмогор уонна сылгы Өлүөнэ сүнньүнээҕи боруодаларыгар племенной репродуктор. Сылга ортотунан 1200 туонна үүтү уонна 90 туонна эти (тыыннаах ыйааһынынан) оҥорон таһаарар. ХЭУо дириэктэрэ Александр Павловтан санаатын үллэстэригэр көрдөстүбүт.

– Субсидия эбиллэр буолбутуттан астынан сылдьабыт. Биһиэхэ, сүөһүлээх уонна сылгылаах хаһаайыстыбаҕа, өссө икки төгүл үөрүүлээх буоллаҕа, – диир Александр Васильевич. – Тэрилтэбит аатыгар сурулларын курдук, сүрүн салаабыт – сылгыны үөрдээн иитии. Сылгыбыт ахсаанын билигин чопчу бачча дииргэ эрдэ. Идэһэҕэ туттууну, эбэбит саҥардыы туоратар буолан, саҕалаатыбыт эрэ. Быйылгы төрүөхпүт куһаҕана суох, 60-ча бырыһыан. Племрепродуктор буоламмыт сыл аайы өрөспүүбүлүкэ иһинээҕи хаһаайыстыбаларга 30-35 ыччат сылгыны атыылыыбыт. Солбукка диэн кыстыкка 75-80 убаһаны хаалларыахпыт.

Итиэннэ төрүөх биэрэр 500-тэн тахса биэни кыстатарбыт чуолкай. Биэ төбөтүгэр көрүллэр көмө харчы 5 тыһ. солкуобайга диэри үрдэтиллэр буолбута хаһаайыстыба үбүгэр-аһыгар көмөлөөх буолуоҕа. Оннооҕор 1,5 тыһ. солкуобайтан 2022 сылга 3 тыһ. солкуобай оҥорбуттара билиннэ. Урут ахсынньыга тиийэн биэрэр буоллахтарына, быйыл эрдэ биэрэннэр, нолуокпутун, атын иэспитин төлөһөрбүтүгэр абыраата. Саас ыһыыга, сайын от үлэтигэр элбэх ороскуоту көрсөбүт.

Онон субсидия эрдэ тиксэриллэн истэр диэн баҕалаахпыт. Хаһаайыстыбабытыгар 800-тэн тахса ынах сүөһүлээхпит, ыанньыкпыт 400-тэн тахса. Үүт харчыта үрдэтиллибитэ эмиэ хаһаайыстыбабыт үлэтигэр-хамнаһыгар төһүү буолуоҕа. Аны биһигиттэн таһаарыылаах, тэрээһиннээх үлэ эрэйиллэрин өйдүүбүт.

Чурапчы улууһугар сылгыны үөрдээн иитиинэн, сүрүннээн, бааһынайдар утумнаахтык дьарыктаналлар. Чурапчы нэһилиэгин олохтооҕо, 9 оҕолоох ыал аҕа баһылыга Станислав Сивцев бааһынай хаһаайыстыба тэринэн, сылгыга сыстыбыта, бэлиэр, 18 сыл буолбут.

– Урбаанньыттыы сылдьаммын, маҕаһыыммын, атыыбын хаалларан, сылгы иитиитигэр ылсарга быһаарыммытым. Соҕотох биэттэн саҕалаан, туох даҕаны көмөтө, грана суох, 100-тэн таһаардым, – диир Станислав Вячеславович. – Сүрүн базам Чурапчы уонна Төлөй икки ардыгар Эмээкигэ баар. Улуус киинигэр сир-уот кыараҕас буолан, мантан элбэтэрим кыаллыбат. Онон, этэргэ дылы, кыаҕым иһинэн көрөн иитэбин. Куһаҕан дьылга сылгыттан ытыс соттуохха сөп. Сылгыларым булкаастар, олохтоох бэйэбит киэнин кытта Өлүөнэ сүнньүнээҕи уонна Мэҥэдьэк даҕаны төрүөхтэрэ бааллар. Кэлин олоччу сахатытаары Дьааҥыттан атыырдары, тыһылары аҕалтаабытым. Биэм 75-тэр. Субсидиянан туһана сылдьабын. 3-тэн 5 тыһ. солкуобай буолбутун үөрэ иһиттим. Көмө харчыны барытын сылгым аһылыгар туттабын.

Быйыл Чурапчыга курааннаан, Амма бурдугун Аллараа Бэстээхтэн Руслан Федотовтан атыыластым. Улууспутугар кэлэр сылтан “Сир ийэ” диэн бырайыак үлэлиэхтээх. Ол сүнньүнэн бааһына, сир оҥостор хаһаайыстыбаларга көмө оҥоһулларын күүтэбит. Мин 22 гектарга ыһыылаахпын. Онно күөх маассаны ыһа сылдьан баран, сиппэтин иһин, элбэх сыллаах окко көһөрдүм. Ол быыһыгар бурдук ыстар былааннаахпын. Эргэ даҕаны буоллар, сир үлэтигэр туттуллар тиэхиньикэлээхпин. Элбэх ыччаттаах киһи быһыытынан, кыанарбынан үлэлээтэхпинэ-хамсаатахпына эрэ табыллар буоллаҕа.

Василий Никифоров

Улус Медия сайтыгар: https://ulus.media/article/80695

От adminNB

Добавить комментарий

Ваш адрес email не будет опубликован. Обязательные поля помечены *